ထိုသံုးဦး

ထင္ရွားေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈ သီအိုရ တစ္ရပ္အရ အျဖစ္အပ်က္ အေျပာင္းအလဲ ႀကီးႀကီးမားမားမ်ားႏွင့္ အတူ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေပၚထြက္လာတတ္သည့္အတိုင္း ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ အေျပာင္းအလဲ ထူးထူးျခားျခား ျဖစ္ေပၚေနခ်ိန္ ယေန႔အခါ သမယတြင္ ေခါင္းေဆာင္သုံးဦး ထင္ထင္ရွားရွား ေပၚထြက္လာသည္။ ထိုေခါင္းေဆာင္သုံးဦး၏ ဥာဏ္အေျမာ္အျမင္၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မ်ားႏွင့္ သူတုိ႔အၾကား ဆက္ဆံေရး၊ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈတို႔သည္ ႏုိင္ငံ၏ ပစၥဳပၸန္ကိုသာမက မေ၀းလွသည့္ အနာဂတ္၊ ခပ္ေ၀းေ၀း အနာဂတ္ကိုပါ ေဖာ္ေဆာင္ ပဲ့ကိုင္သြားလိမ့္မည္။

သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္
ယခင္ အစိုးရလက္ထက္က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ ဦးသိန္းစိန္ သမၼတအျဖစ္ တက္လာစအခ်ိန္တြင္ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမည္ ဟူေသာ ထင္ျမင္မႈမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း လပိုင္းအၾကာ၌ ရင္သပ္ ႐ႈေမာရေသာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးမ်ား ဆက္တိုက္ ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီး ႏုိင္ငံတြင္း သာမက တစ္ကမၻာလုံးက အသိအမွတ္ ျပဳရေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ ေပၚထြက္ လာခဲ့သည္။

ယိုင္တိုင္တိုင္ စီးပြားေရးကို ေထာင္မတ္ရန္၊ ႏုိင္ငံေရးစနစ္ကို ဗဟိုဦးစီးစနစ္မွ ဒီမိုကေရစီ စနစ္သို႔ ကူးေျပာင္းရန္၊ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွသည္ တစ္ႏုိင္ငံလုံး စည္းလုံး ညီညြတ္ရန္၊ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ျမန္မာ့ဂုဏ္သိကၡာ တက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ တို႔သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဦးသိန္းစိန္ တစ္ၿပိဳင္တည္း ဦးေဆာင္ ခ်ီတက္ရသည့္ အဓိက ပန္းတိုင္မ်ား ျဖစ္ၿပီး တစ္ခုခ်င္းစီပင္ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရန္ မလြယ္လွသည့္ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။

စြမ္းရည္ျမင့္ လူသား အရင္းအျမစ္မ်ား ရွားပါးမႈ၊ ႐ိုးသားျခင္း ႀကိဳးစားျခင္းတို႔ကို တန္ဖိုး ထားေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ က်င့္သုံးမႈ အားနည္းေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၊ အားနည္းေသာ ၀န္ထမ္း အဖြဲ႕အစည္း၊ ေျပာင္းလိုသူႏွင့္ မေျပာင္းလိုသူ၊ ေျပာင္းေနမွန္း မသိသူတို႔အၾကား လြန္ဆြဲပြဲ စေသာ စိန္ေခၚမႈႀကီးမ်ား ရွိေနသည့္ၾကားမွ အထက္ပါ ပန္းတိုင္မ်ားသို႔ ခ်ီတက္ရသည္မွာ ဧရာမ တာ၀န္ပင္ ျဖစ္ေသာ္ လည္း ႏုိင္ငံအေရြ႕ တစ္ခုသို႔ အခ်ိန္တိုအတြင္း ေရာက္ခဲ့သည္မွာ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္၏ ေခါင္းေဆာင္မႈႏွင့္ ဇြဲနပဲ တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

႐ိုးသားျခင္း၊ အျခားသူတို႔ အျမင္ကို နားစိုက္ ေထာင္ျခင္း၊ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး သႏိၷ႒ာန္ ျမင့္မားျခင္းတို႔မွာ အမ်ား အသိအမွတ္ ျပဳရေသာ ဦးသိန္းစိန္၏ ထူးျခားသည့္ စ႐ိုက္ လကၡဏာမ်ား ျဖစ္ၿပီး ျပည္တြင္းတြင္လည္း ယုံၾကည္ ကိုးစားခံရမႈ အထူးပင္ ျမင့္တက္ ေနခဲ့သည္။

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ ဦးေရႊမန္း
ယခင္ အစိုးရ လက္ထက္က နံပါတ္သုံး ေနရာတြင္ ရွိခဲ့ေသာ သူရဦးေရႊမန္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာေသာေၾကာင့္ ေဘးသို႔ ေရာက္သြားသည္ဟု ထင္ျမင္သူ အခ်ဳိ႕ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယင္းမွာ စနစ္သစ္တြင္ လႊတ္ေတာ္၏ ႀကီးမားေသာ အခန္းက႑ကို အမွတ္တမဲ့ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္လည္း က်င့္သုံးသည့္ သမၼတစနစ္တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑ိဳင္ႏွင့္ ဥပေဒျပဳေရး မ႑ိဳင္တို႔ အျပန္အလွန္ ထိန္းညိႇ ျခင္းျဖင့္ ဒီမိုကေရစီကို ထိန္းသိမ္းထားသလို ႏုိင္ငံကိုလည္း ေခ်ာေမြ႕စြာ လည္ပတ္ေစသည္။ အထူးသျဖင့္ ဗဟို ဦးစီးစနစ္မွ ကူးေျပာင္းစ ႏုိင္ငံတို႔တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑ိဳင္မွာ အားေကာင္းၿမဲ ျဖစ္သည့္အတြက္ လႊတ္ေတာ္ပါ လိုက္ပါ အားေကာင္းလာမွ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒက ရည္ရြယ္သည့္ အျပန္အလွန္ထိန္းညႇိျခင္း (Checks and Balance) အထ ေျမာက္မည္။ ထိုသို႔ အထေျမာက္မွသာ သမၼတစနစ္ အသက္၀င္ကာ ဒီမိုကေရစီ ခိုင္မာ အားေကာင္းလာမည္။

သမၼတ စနစ္၏ လႊတ္ေတာ္ကဲ့သုိ႔ လႊတ္ေတာ္မ်ဳိး ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးခ်ိန္မွစကာ မေပၚဖူး ေသးျခင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဥပေဒ အမ်ားအျပားမွာ အိုမင္း ေဟာင္းႏြမ္း ေခတ္မမီျခင္းေၾကာင့္ ျပင္ဆင္ အသစ္ေရးဆြဲရန္ လိုျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ အသက္၀င္ရန္ လုိအပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ ဦးေရႊမန္းက လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အေနျဖင့္ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ အစဥ္တစိုက္ ေဆာ္ၾသခဲ့ သလို အေျခအေန ေကာင္းမ်ား ဖန္တီးေပးခဲ့ေသာေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တစတစ ေျပာရဲဆိုရဲ ရွိလာကာ လႊတ္ေတာ္ စတင္ အသက္၀င္လာခဲ့သည္။ ယခုေနာက္ပိုင္းလႊတ္ေတာ္အရွိန္ ရလာခ်ိန္ အေရးပါေသာ အခ်ဳိးအေကြ႕မ်ားတြင္လည္း ဦးေရႊမန္း၏ ေခါင္းေဆာင္မႈမွာ အရာေရာက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ သူသည္လည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ (Reformist Figure) အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳခံလာရသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္
အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္လ္ ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ေတာင္အာဖရိက သမၼတေဟာင္း နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလား ေနာက္ပိုင္းတြင္ အေက်ာ္ၾကားဆုံးေသာ ႏုိင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္ေနရာကို ရရွိထားခဲ့သည့္ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့အေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သူ၏အျမင္၊ အေတြးတို႔သည္ ႏုိင္ငံတကာ အသိုက္အ၀န္း၊ အထူးသျဖင့္ စက္မႈအင္အားႀကီး ႏုိင္ငံတို႔ကို ၾသဇာ လႊမ္းမိုးသည္။ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က တစ္ေနရာမွ လြဲလွ်င္ ေနရာအားလုံးရရွိကာ ေအာင္ပြဲခံႏုိင္ခဲ့ျခင္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏အား အဓိက (Aung San Suu Kyi Factor) ဟု ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး သုေတသီမ်ားက အကဲျဖတ္ ခဲ့သည္အထိ ျပည္တြင္းတြင္လည္း ေထာက္ခံမႈ အားေကာင္းခဲ့သည္။

မူလက အလုပ္သေဘာ ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္ (Formal Political Process) တြင္ မပါ၀င္ဘဲ ရွိေနခဲ့သည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရကာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္လာ ခ်ိန္တြင္ ထိုျဖစ္စဥ္ ထဲသို႔ ၀င္ေရာက္လာခဲ့ျပီး ယင္းျဖစ္ရပ္တစ္ခု တည္းကပင္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး မ်က္ႏွာစာ၏ အလွည့္အေျပာင္း တစ္ရပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္အရ လႊတ္ေတာ္ အတြင္းတြင္ ဒုတိယေနရာ အမ်ားဆုံးရ ပါတီ၏ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာခဲ့သလုိ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီ တစ္ရပ္၏ ဥကၠ႒လည္းျဖစ္လာ ခဲ့သည္။ လႊတ္ေတာ္တြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၀င္ခ်ိန္မွ စကာ လႊတ္ေတာ္ကို ျပည္သူလူထု စိတ္၀င္စားျခင္း ပိုမို ျမင့္တက္လာၿပီး ျမန္မာ့လႊတ္ေတာ္သည္ ကမၻာ့လႊတ္ေတာ္မ်ား အနက္ ႏုိင္ငံတကာ စိတ္၀င္စားျခင္း အခံရဆုံး လႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္ျဖစ္လာသည္။

သံုးဦးသံုးဖလွယ္
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ Democratic Institutions (ဒီမိုကေရစီ အစဥ္အလာ၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား) ျဖစ္တည္စ ရွိေနေသး ေသာေၾကာင့္ ပုဂၢိဳလ္ (Individual) ကို အေျချပဳ ေနရေသးေပရာ ျမန္မာ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးသည္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေပၚတြင္သာ မူတည္ေန ရဦးမည္။ သက္တမ္းရ လာသည္ ႏွင့္အမွ် Institutions မ်ား ပုံေပၚလာသည့္ အခ်ိန္တြင္မူ မည္သူတက္တက္ ထို Institutions မ်ားအတိုင္း လုိက္ပါ လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ ႏုိင္ငံကို ေရွ႕သုိ႔ တြန္းႏုိင္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္သုံးဦး တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ဆက္ဆံေရး၊ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးသည္ Institutions မ်ား ပုံေပၚလာေရး၊ ထိုမွတစ္ဆင့္ အနာဂတ္ ႏုိင္ငံေတာ္တို႔အတြက္မ်ားစြာ အဓိကက်သည္။

သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ ဦးေရႊမန္း၊ NLD ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ သုံးဦးလုံးသည္ သူတို႔၏ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ အေရးၾကီး အခန္းက႑ မ်ားကို ပါ၀င ္ထမ္းေဆာင္ျခင္းျဖင့္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးတြင္ ေရွ႕ဆုံးမွ ပါ၀င္ေနၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္ (Role Play)။ ယင္းတို႔၏ တာ၀န္မ်ားသည္ စနစ္သစ္၏ သေဘာအရ အခ်ဳိ႕ ေနရာမ်ားတြင္ အၿပိဳင္အဆိုင္ (Competitive) ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ျမင္ရေသာ္ လည္း အမွန္တကယ္တြင္ စနစ္ ေအာင္ျမင္စြာ လည္ပတ္ေစရန္ အျပန္အလွန္ အားျဖည့္ ကူညီေရး (Competitive) ပင္ျဖစ္သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဦးသိန္းစိန္တို႔ ပထမဦးဆုံး အႀကိမ္ ေတြ႕ဆုံ အၿပီးတြင္ ျပည္တြင္း ရင္ၾကားေစ့ေရး အခန္းသစ္ ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ခဲ့ ကာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးမ်ား ပို အရွိန္ျမန္လာသလို ႏုိင္ငံတကာ ပံ့ပိုးမႈမ်ား ေရာက္ရွိ လာခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ ႏိုင္ခဲ့ျခင္း၊ ၀င္ခဲ့ျခင္း၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္လာျခင္းတုိ႔မွာ ယင္းတို႔ႏွစ္ဦး ေတြ႕ဆုံျခင္းမွ အစပ်ဳိးခဲ့ၿပီး တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈ ျပသခဲ့သည္။ က်ရာ တာ၀န္တို႔ကို ထမ္းေဆာင္ရာတြင္ အျပန္အလွန္ ထိန္းညႇိၾကသည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑ိဳင္ အစိုးရႏွင့္ ဥပေဒျပဳေရး မ႑ိဳင္တို႔ကို ကိုယ္စားျပဳထားသည့္ လႊတ္ေတာ္တို႔အၾကား ပြတ္တိုက္မႈ ရွိမည္မွာ ဓမၼတာ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဓမၼတာကို ေက်ာ္လြန္ မသြားေစရန္ မ႑ိဳင္ႏွစ္ရပ္ ကိုယ္စားျပဳ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ ဦးေရႊမန္းတို႔ကို ယခင္ အစိုးရ လက္ထက္က လက္တြဲ လုပ္ကုိင္ခဲ့သည့္ ဆက္ဆံေရးက အကူအညီ ေပးသည္။

ဦးေရႊမန္းႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ သည္လည္း ယခု လႊတ္ေတာ္တြင္းတြင္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားအျဖစ္ အတူတကြ လက္တြဲ အလုပ္လုပ္ေနျပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အားသန္သည့္ တရား ဥပေဒ စိုးမိုးေရး ေကာ္မတီ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူ ႏုိင္ရန္ ဦးေရႊမန္းက လမ္းခင္း ေပးခဲ့သလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကလည္း လက္ခံခဲ့သည္။

ကိုယ္တိုင္ အသြင္ကူးေျပာင္း
ႏုိင္ငံအသြင္ ကူးေျပာင္းေရးကို ဦးေဆာင္ ေနသည့္ ယင္းတို႔ သုံးဦး ကိုယ္တိုင္သည္လည္း အသြင္ ကူးေျပာင္းေရး ကာလကုိ ျဖတ္ေက်ာ္ ေနရ သည္။ ဦးသိန္းစိန္သည္ ယခင္ အစိုးရ လက္ထက္က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ ခဲ့ၿပီး ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္သည့္ ေနရာ (Manager) မွ တာ၀န္ ယူခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္တြင္ သမၼတ အျဖစ္ ပန္းတိုင္ အပါအ၀င္ အဓိက ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ခ်မွတ္သလို အေကာင္အထည္ ေဖာ္သည့္ေနရာ (Leader + Manager) ကို ယူေနရသည္။

ဦးေရႊမန္း သည္ ယခင္ အစိုးရ လက္ထက္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ထိပ္တန္း ေနရာမွ ပါခဲ့ၿပီး ယခုအခ်ိန္တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑ိဳင္ကို ထိန္းညိႇမည့္ ဥပေဒျပဳ ေရး မ႑ိဳင္ကို ဦးေဆာင္ေနရသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ယခင္က မူ၀ါဒ ခ်မွတ္ေရး ျဖစ္စဥ္တြင္ မပါခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္ တြင္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ လႊတ္ေတာ္တြင္း ဒုတိယ အင္အား အႀကီးဆုံး ပါတီ၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ လည္းေကာင္း မူ၀ါဒ ခ်မွတ္ေရး ျဖစ္စဥ္တြင္ ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနသည္။

စနစ္သစ္ တည္ေဆာက္စ အေရးႀကီး ကာလတြင္ ထိုပုဂၢိဳလ္ႀကီး သုံးဦး၏ အခန္းက႑မွာ ယင္းတို႔အၾကား ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ျခင္း၊ အျပန္အလွန္ ထိန္းညႇိျခင္းျဖင့္ ယင္းတုိ႔သုံးဦး မ်က္ႏွာလႊဲ သြားခ်ိန္၊ အနားယူသြားခ်ိန္တြင္ ဆက္လက္ တည္ရွိေနမည့္ ၾကာရွည္ခံ ႏုိင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီ ယဥ္ေက်းမႈ တည္ေဆာက္ေရး၊ ေနာင္လာေနာက္သားမ်ားအား အစဥ္အလာ ေကာင္းမ်ား အေမြေပးခဲ့ေရးတို႔ ျဖစ္သည္။

The Voice မွ ကူးယူေဖၚျပ။