လူ၊ မူ ႏွင့္ ေလ်ာ္ေၾကး

ထား၀ယ္ စီမံကိန္း စတင္ျပီ ဆိုကတည္းက ယင္းေဒသရွိ ေက်းရြာ မ်ားကို အၿမဲတမ္း ကူးခ်ည္ သန္းခ်ည္ သြားေနသည့္ ကိုေနထြန္း တစ္ေယာက္ အားမလို အားမရ ဆိုသည္။

စီမံကိန္းေၾကာင့္ ေျပာင္းေရႊ႕ေပးရမည့္ ေနအိမ္မ်ားကိစၥ၊ ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမမ်ား၊ သီးပင္စားပင္မ်ားအား ေလ်ာ္ေၾကးေပးသည့္ ကိစၥမ်ား စံမတူ။ အထူး စီးပြားေရးဇုန္ ဧရိယာ နဘုလယ္ႏွင့္ ထား၀ယ္-ထုိင္း လမ္းေဖာက္ လုပ္ရာ ကရင္တိုင္းရင္းသားအမ်ားစု ေနထိုင္ရာ ေဒသတို႔တြင္ စီမံကိန္း တာ၀န္ရွိ သူမ်ား၏ စံႏႈန္းမညီ လုပ္ကိုင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ေဒသအေျခခံကြာဟမႈေၾကာင့္ ကုိေနထြန္း ေခါင္းစားေနသည္။ “ နဘုလယ္ဘက္မွာက တစ္ေယာက္ တစ္ေပါက္” ႏွစ္ႏွစ္ နီးပါးၾကာျမင့္ သည္အထိ ေျမသား လမ္းၾကမ္းမွ ေနာက္တဆင့္ မတက္ႏိုင္ေသးေသာ ထား၀ယ္ စီမံကိန္းတြင္ ထုိင္း-ျမန္မာ အစုိးရျခင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ျပီးခဲ့သည့္ရက္ပုိင္းအတြင္း နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာလိုက္သည့္ အခ်ိန္ထိ ေလွ်ာ္ေၾကး ဇာတ္လမ္း အသုံးမသတ္ ေသးပါ။

အထူး စီးပြားေရးဇုန္ ဧရိယာမွ ေကာ္မတီမ်ား ထား၀ယ္စီမံကိန္းဟု ေျပာလွ်င္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းႏွင့္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ကို လက္ရွိအေကာင္အထည္ေဖာ္ေနသည့္ နဘုလယ္ေဒသကို လူသိမ်ားသည္။

ထား၀ယ္စီမံကိန္းအား စတင္ေဆာင္ရြက္ျပီး သံုးႏွစ္ေက်ာ္အၾကာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ထား၀ယ္ ေရနက္ ဆိပ္ကမ္းႏွင့္ စက္မွဴဇုန္ဧရိယာအတြင္းရွိ ေဒသခံမ်ား၏ လယ္ယာ ဥယ်ာဥ္ၿခံမ်ား ေလွ်ာ္ေၾကး တစ္ေျပးညီ ရရွိေရးႏွင့္ အျခား နစ္နာမႈမ်ားအတြက္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးရန္ ရည္ရြယ္ကာ ေကာ္မတီမ်ားကို ရြာေပါင္း ၁၈ ရြာ တျပိဳင္တည္း ဖဲြ႔စည္းခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ၁၈ ရြာ စုေပါင္း ေကာ္မတီ မဟုတ္။ တစ္ရြာလွ်င္ ကိုယ္စားလွယ္ ၅ ဦးျဖင့္ ဖဲြ႔ထားသည့္ သီးျခားေက်းရြာ ေကာ္မတီ မ်ားသာ ျဖစ္ျပီး ေကာ္မတီ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု လိုအပ္သလို ကူညီပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကသည္။

ဧရိယာ က်ယ္၀န္းျပီး စုစည္းမႈ အားနည္းျခင္း၊ စနစ္က်ေသာ အဖဲြ႔အစည္း အသင္းအပင္း ပံုစံႏွင့္ အလွမ္းကြာျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ထင္သေလာက္ အလုပ္မျဖစ္ဟု ေဒသခံမ်ား၏ ေျမယာပုိင္ဆုိင္မႈ အေရးကိစၥမ်ား လုပ္ေဆာင္ေပးေနသူ အသက္ ၂၇ ႏွစ္အရြယ္ ကိုေနထြန္းက ဆိုသည္။

“အဖဲြ႔အစည္းနဲ႔ စနစ္တက်လုပ္တဲ့ ကိစၥေတြမွာ အားနည္းတယ္” ေအးေဆး ရိုးရွင္းစြာ ေနထိုင္သည့္ ေဒသခံမ်ား၏ ဘ၀ထဲကို ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ၀င္ေရာက္ လာသည့္ ေျမယာ ပိုင္ဆိုင္မႈ၊ ေလွ်ာ္ေၾကး ကိစၥမ်ား ႏွင့္ သတင္း အခ်က္အလက္ မလံုေလာက္ မူကလည္း ေဒသခံမ်ားကို ေသြးကဲြေစခဲ့သည္။

ေကာ္မတီမ်ား စတင္ဖဲြ႔စည္းၿပီး ေနာက္တြင္ စီမံကိန္းေနရာ ဗြက္နစ္ေသာေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား အခက္ေတြ႕မႈ၊ ဘ၀ါ ေခ်ာင္းတြင္ ေက်ာက္ထုတ္ယူေသာေၾကာင့္ လယ္ေရ ဆုတ္သည့္ ကိစၥ၊ ခ်ာခမ္း ေခ်ာင္းကုိ ပိုက္လံုးျမွဳပ္ကာ ေျမဖို႔ ထားသျဖင့္ မယင္းၾကီးရြာမွ လယ္မ်ား ေရနစ္သည့္ ကိစၥမ်ားကို အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ ေဆာက္ရြက္ႏိုင္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ေလ်ာ္ေၾကးကိစၥမ်ားကို စုစုစည္းစည္း မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသး။

ဇြန္လ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ ထား၀ယ္ ခရိုင္အုပ္ခ်ဴပ္ေရးမႈး အပါအ၀င္၊ ေက်းရြာမ်ားမွ သမာဓိ လူၾကီးမ်ား ပါ၀င္သည့္ သီးႏွံေလွ်ာ္ေၾကး သတ္မွတ္ေရးအဖဲြ႔ႏွင့္ စီမံကိန္းဧရိယာအတြင္း ပါ၀င္သည့္ ဥယ်ာဥ္ၿခံ ပိုင္ရွင္မ်ား၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပေသာ္လည္း မည္သည့္အဖဲြ႔၊ မည့္သည့္ဌာနမွ ထုတ္ျပန္ေၾကာင္း တရား၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုးထားျခင္းမရွိေပ။ ေက်းရြာ ေကာ္မတီမ်ား၊ အုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွဴးမ်ားႏွင့္ ေဒသခံမ်ားက ယင္းအစည္းအေ၀းကို ၎တို႔တက္ေရာက္ခြင့္ မရခဲ့ဟု တစ္ညီ တစ္ညြတ္တည္း ေျပာဆိုသည္။

“ကၽြန္ေတာ္လည္း မသိဘူး။ ရြာသူရြာသား ေတြလည္း မသိဘူး။ အုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွဴး ေတာင္မသိဘူး” ဟု ဘ၀ါေက်းရြာမွ ကိုစုိင္ငယ္က ဆိုသည္။

မိမိတို႔အေနျဖင့္ အပင္တစ္ပင္ တစ္ႏွစ္မည္မွ် ၀င္ေငြ ဖန္တီးႏိုင္၊ မည္မွ်ရွိသည္ကို သိရွိၿပီး ယခုသတ္မွတ္ လိုက္သည့္ ေစ်းႏႈန္းသည္ ေဒသခံမ်ားအတြက္ မသင့္ေတာ္သျဖင့္ လက္မခံႏိုင္၊ သေဘာမတူႏိုင္ေၾကာင္း မယင္းႀကီး ေက်းရြာမွ အုပ္ခ်ဴပ္ေရးမႈး ဦးကံ၀င္းက ဆိုသည္။

“ဒီေစ်းႏႈန္းအတိုင္း သေဘာတူလိုက္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပာပံုတိုးျပီေပါ့” ဘ၀ါ ေက်းရြာမွ ဦးရဲေအာင္က ေျပာသည္။ စီမံကိန္း ဧရိယာမွ ေျပာင္းေရြ႕ရမည့္ ေက်းရြာမ်ားကုိ ဘ၀ါေက်းရြာတြင္ ေျပာင္းေရြ႕ေနရာခ် ထားေပးမည္ျဖစ္ၿပီး ယင္းေနရာ တြင္ ၿမိဳ႕ကြက္ ေဖာ္လ်က္ရွိသည္။

ယခု ထုတ္ျပန္သတ္မွတ္လိုက္သည့္ ေလွ်ာ္ေၾကး စာရင္းသည္ ကရင္တိုင္းရင္းသား အမ်ားစု ေနထုိင္ရာ ထား၀ယ္- ထုိင္း လမ္းေဖာက္လုပ္ရာ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ေဒသမ်ားကို ေပးေလွ်ာ္မည့္ ေလွ်ာ္ေၾကး သတ္မွတ္ခ်က္ႏွင့္ အပင္အမ်ိဳးအစား အလိုက္ သံုးဆအထိ ကြာဟမႈရွိသည္။

ေဒသခံမ်ားက သေဘာမတူသည္ဟု ဆုိေသာ္လည္း ေက်းရြာ ေကာ္မတီ မ်ားအေနႏွင့္ တစ္စံုတစ္ရာ စုေပါင္း တုန္႕ျပန္သည္ကို မေတြ႕ရေပ။

“ဘာသာတရား အေျခခံနဲ႕လည္းဆိုင္တယ္။ တနဂၤေႏြ ဘုရားေက်ာင္းတက္သလို ေသာၾကာ ဘလီတက္သလို ဗုဒၶဘာသာမွာ ပုံမွန္ စုစည္းတဲ့ ပံုစံမ်ိဳး မရွိတာလည္း ပါတယ္” ဟု ကိုေနထြန္းက သံုးသပ္သည္။

ထား၀ယ္ – ထုိင္း လမ္းေဖာက္လုပ္ ရာေဒသမွ စုေပါင္း ေကာ္မတီ

ထား၀ယ္ စီမံကိန္း အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ ထား၀ယ္-ထုိင္း လမ္းေဖာက္လုပ္ရာ ေဒသရွိ ကရင္တိုင္းရင္းသား အမ်ားစု ေနထိုင္ရာ ေဒသတြင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ကတည္းက ဖဲြ႔စည္းထားသည့္ ၁၂ ရြာ စုေပါင္း ေကာ္မတီသည္ ေဒသတြင္း ျဖစ္ေပၚလာသည္ ေဒသခံမ်ား၏အေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ကိစၥမ်ားအား စုေပါင္းညွိႏိႈင္းေၿဖရွင္းၾကသည္။

“လတိုင္း အစည္းအေ၀း ရွိတယ္။ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ဖလွယ္ၾကတယ္။ ျပီးရင္ ဘာေတြလုပ္သင့္တယ္ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးတယ္” ယင္း စုေပါင္းေကာ္မတီ၀င္ တစ္ဦးက ဆိုသည္။ အစည္းအေ၀းကို တစ္လလွ်င္ တစ္ရႊာ အလွည့္က်ၿပဳလုပ္သည္။

ထား၀ယ္ – ထိုင္း လမ္းေဖာက္လုပ္မႈေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား၏ ထိခိုက္မႈအတြက္လည္း ယင္းေကာ္မတီမွ ဦးေဆာင္ကာ ညွိႏိႈင္းေပးသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၂၈ ရက္ေန႕က အီတာလွ်ံထိုင္းႏွင့္ Max Myanmar မွ တာ၀န္ရွိသူမ်ား အပါအ၀င္ ၁၅ ဦး၊ ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU) မွ ညိွႏိႈင္းေရးမႈး ၂ ဦး၊ ၁၂ ရြာ စုေပါင္း လူထုအေျချပဳေကာ္မတီမွ ေက်းရြာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ၿခံေျမပိုင္ရွင္ႏွင့္ ေဒသခံျပည္သူ ၅၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ကာ ေလွ်ာ္ေၾကးႏႈန္း ထားမ်ားကို သတ္မွတ္ သေဘာတူခဲ့သည္။ ယင္းႏႈန္းထားမ်ားသည္ ထား၀ယ္အထူးစီးပြားေရးဇုန္ ဧရိယာနဘုလယ္ေဒသတြင္ သတ္မွတ္သည့္ ႏႈန္းထားထက္မ်ားစြာ သာလြန္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ထား၀ယ္ ေဒသခံအမ်ားစု စုိက္ပ်ိဳးသည့္ ၈ ႏွစ္အထက္ သက္တမ္းရွိ ရာဘာတစ္ပင္ကို ထား၀ယ္- ထိုင္း လမ္းေဖာက္လုပ္ရာ ဧရိယာ တြင္ ၃ သိန္း ေပးေလွ်ာ္ သတ္မွတ္ျပီး နဘုလယ္ ဧရိယာတြင္ အပင္ၾကီး တစ္ပင္ကို ၁ သိန္း သတ္မွတ္သည္။

နဘုလယ္ ဧရိယာတြင္ လယ္ေျမမွ တစ္ပါးစိုက္ပ်ိဳးေျမအတြက္ ေလွ်ာ္ေၾကး သတ္မွတ္ျခင္း မရွိဘဲ ထား၀ယ္ – ထုိင္းလမ္း ဧရိယာတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေျမ တစ္ဧကကို ၅ သိန္း သတ္မွတ္သည္။

ေတာင္ကုန္း ေတာင္တန္းမ်ား ထူထပ္ၿပီး ယိမ္းႏြဲ႕ကြမ္းသီးေတာမ်ား ေပါမ်ားရာ ယင္းေဒသတြင္ ကိစၥတစ္စုံတရာ ရွိလာပါက စုစည္း အစည္းအေ၀းထုိင္ျပီး စဥ္းစားၾကသည့္ အေလ့အထ၊ အစည္းအေ၀းက ဆံုးျဖတ္တဲ့အတိုင္းလည္း တစိုက္ လိုက္မတ္တတ္ လုပ္ၾကသည့္ အေလ့အထမ်ားမွာ နဘုလယ္ ဧရိယာႏွင့္ ကြာဟခ်က္ဟု ကိုေနထြန္းက ဆိုသည္။

ကရင္တိုင္းရင္းသား ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္ အမ်ားစုျဖစ္သည့္ ယင္းဧရိယာရွိ ေဒသခံမ်ားသည္ တနဂၤေႏြေန႔ ဘုရားေက်ာင္းတြင္ ပံုမွန္ စုစည္းမိျခင္းအျပင္ ရိုးသားမႈႏွင့္ ျပတ္သားမႈကလည္း အားသာခ်က္ တစ္ခုဟု ကိုေနထြန္းက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

“ကရင္ေတြက ရုိးတယ္။ ျပတ္တယ္။ ေ၀့လည္ ေၾကာင္ပတ္မရွိဘူး” ေဒသခံမ်ားက ျပတ္သားမႈ မရွိသည့္အခါ၊ ရိုးသားမႈ မရွိသည့္အခါ ဦးေဆာင္ျပီး ေဆာင္ရြက္ေပးရသူမ်ားမွာ အခက္ေတြ႕ သည္ဟု ၁၂ ရြာစုေပါင္း ေကာ္မတီမွ ေကာ္မတီ၀င္ တစ္ဦးက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

ထား၀ယ္ စီမံကိန္းႏွင့္ မူ

ထား၀ယ္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ ဥပေဒ အခန္း ၇၊ ေျမယာ အသံုးျပဳျခင္းအခန္း၊ ပုဒ္မ ၃၄ တြင္ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ေျပာင္းေရႊ႕ရမည့္ လူေနအိမ္မ်ား၊ အေဆာက္အအံုမ်ား၊ လယ္ယာ ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမမ်ား၊ သီးပင္စားပင္မ်ား၊ စိုက္ခင္းမ်ားကို ရွင္းလင္း ေျပာင္းေရႊ႕ေပးရပါက ယင္းတို႔ကို ေျပာင္းေရႊ႕ေနရာ ခ်ထားျခင္း၊ ေလွ်ာ္ေၾကးေပးျခင္းတို႔ကို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ သူက က်ခံရမည္ဟု ေဖာ္ျပသည္။

စီမံကိန္း အတူတူ ကုမၸဏီတစ္ခု တည္းမွ ေပးေလွ်ာ္ျခင္း ၿဖစ္ေသာ္လည္း ေလွ်ာ္ေၾကးစံ ကဲြသလို ေလွ်ာ္မည့္ အပင္ သတ္မွတ္ခ်က္ မ်ားသည္လည္း စံကဲြသည္။

နဘုလယ္ ဧရိယာတြင္ အပင္အမ်ဳိးအစား ငါးမ်ိဳးကိုသာ ေပးေလွ်ာ္ျပီး ထား၀ယ္- ထုိင္း လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ရွိ ဥယ်ာဥ္ၿခံမ်ားအတြက္ ေပးေလွ်ာ္မည့္ အပင္အမ်ိဳး ၂၀ ရွိၿပီး ပိုမုိ အေသးစိပ္သည္။

အထူး စီးပြားေရးဇုန္ ဧရိယာျဖစ္သည့္ နဘုလယ္ေဒသအတြင္းရွိ သီးပင္စားပင္ အားလံုးကို ယခုထုတ္ျပန္လိုက္သည့္ ေစ်းႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္တြင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားေပးျခင္း မရွိဘဲ ရာဘာ၊ သီဟုိဌ္၊ ကြမ္း၊ အုန္း၊ ထန္း ႏွင့္ လယ္ေျမမ်ား ကိုသာ ထည့္သြင္းထားသည္။

“သီးပင္ စားပင္လို႔ ဥပေဒမွာ ေျပာထားျပီးျပီ။ သီးတဲ့ အပင္စားလို႔ရတဲ့ အပင္ အကုန္ပါတယ္လို႔ နားလည္ထားတယ္” ဟု ရလုိင္ေက်းရြာမွ ဦးေလးလြင္ ကဆုိသည္။

ေစ်းႏႈန္းမ်ားကို မည္သည့္ ႏႈန္းစံမ်ားႏွင့္ သတ္မွတ္သည္၊ တက္ေရာက္သည့္ ဥယ်ာဥ္ၿခံပိုင္ရွင္မ်ားသည္ ရြာကို ကိုယ္စားျပဳသူမ်ား ဟုတ္မဟုတ္ကိစၥရပ္မ်ားသည္ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ေနျပီး ရြာသူရြာသားမ်ားကုိ ကိုယ္စားျပဳသူ မပါဘဲ ရြာသူရြာသားမ်ား သေဘာတူသည့္ ေစ်းႏႈန္းဟု ေျပာ၍ မရေၾကာင္း ထား၀ယ္ဖံြ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရး အဖဲြ႔ (DDA) ၏ ရန္ကုန္ ညွိႏိႈင္းေရးမွဴး ဦးဘိုဘိုေအာင္က မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

ကနဦး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပမာဏ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၈ ဒသမ ၆ သန္းရွိသည့္ ထား၀ယ္စီမံကိန္းတြင္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္မႈ ေလးဖင့္ေနျပီး ေလွ်ာ္ေၾကး စံမညီျခင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ ကုမၸဏီမ်ား၏ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ ႏႈန္းစံႏွင့္ မကိုက္ဟု ဆုိကာ ေ၀ဖန္ခံေနရသည္။

မည္သုိ႔ပင္ဆိုေစ ေက်းရြာေကာ္မတီမ်ားႏွင့္ ေက်းရြာ စုေပါင္းေကာ္မတီ၊ စံမညီသည့္ ေလွ်ာ္ေၾကး၊ ဘာသာတရားႏွင့္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၊ ရိုးသားမႈ၊ ျပတ္သားမႈတို႔အား ႏိႈင္းယွဥ္သင္ယူလွ်င္ ေနာက္မက်ေသးဟု ဆိုရေပမည္။ ‘ေတာ္ေတာ္ကြာတာပဲ’ ဟု ကိုေနထြန္း ဆိုညည္းေနသည္။

ဟန္ထက္ (Dawei Watch)